Ülker Piriyeva – AZERBAYCAN
Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nün önde gelen araştırmacısı, “Guba Soykırımı Anıt Kompleksi” çalışanı Doç. Dr. Sübhan Talıblı 1453Kral Medya haber ajansına“Ermenistan’ın Azerbaycanlı sivil ve askeri mahkumlara muamelesi” hakkında konuştu.
Doç. Dr. Sübhan Talıblı – “Karabağ savaşı sırasında sivil ve askeri esirlere yapılan muamele, Ermenistan devletinin bir kez daha saldırgan ve terörist bir devlet olduğunu açık ve yasal olarak kanıtlamaktadır. Evet, şurası bir gerçek ki, tutsaklara yapılan muamele ve işkence de dahil olmak üzere hesaplanamaz Ermeni vahşeti gerçekleştirdiler.”
Ermeni vandalizmi hakkında mahkumlara yapılan muamele ve işkence hakkında tüm gerçekler
Genel olarak esirlere yapılan muamele Ermeniler için hem yabancı bir hukuk terimi, hem de Ermenilerin insanlığa karşı işledikleri suçlardan biridir.
Ermenistan’ın askeri-politik liderliği, Azerbaycan’ın yakalanan ve rehin alınan vatandaşlarına karşı kasıtlı olarak soykırım ve vandalizm politikasını uygulamaktadır. Aralarında çocuk, kadın ve yaşlıların da bulunduğu binlerce Azerbaycan vatandaşı, Ermeni esaretinde dayanılmaz işkencelerin kurbanı oldu. Çok sayıda yerli ve yabancı gerçek, araştırma, belge, uluslararası ve bölgesel kuruluşların raporları, mahkum ve rehinelerin çeşitli korkunç işkencelere maruz kaldıklarını – vahşice dövüldüklerini, kasten sakat bırakıldıklarını, göğüslerine, tırnaklarına sıcak “haç” işaretleri ile damgalandıklarını gösteriyor. Aynı zamanda, dişleri çekildi, yaralarına tuz döküldü, lastik ve demir sopalarla dövüldü, damarlarına benzin enjekte edildi. Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Komisyonunda tutuklular ve kayıp, rehin alınan vatandaşlarla ilgili bazı gerçekler:
* Rehin alındığında 3 yaşında olan Şövgü Xagani Aliyev’in (24.07.1993) humerusu Hankendi’nde Ermeni “doktorlar” tarafından alınmış, bunun sonucunda Şövgü sakat kalmıştır.
* Kelbecer bölgesinin işgali sırasında (31.03.93) rehin alınan Gülcemal Guliyeva’nın yeni doğan oğlu Arzu Hacıyev’e, Ermeni “doktor” Aida Serobyan tarafından bilinmeyen maddeler enjekte edildi, 2003 yılında sakat kaldı ve öldü.
* Ermeniler, 15 yaşındaki rehine Nazakat Mammadova’nın babasına gözlerinin önünde işkence yaptı, kulaklarını kesti, annesi tehditlere ve şantajlara dayanamadığı için çıldırdı ve kızın kendisini 4 milyon rus rublesine ailesine sattılar.
* Dadaşova Zemine Göyüş kızı Ermeniler tarafından rehin alınırken bakımsızlıktan kolundan kurşun yarası almış ve vücudunda çürüme süreci başlamıştır. Şu anda Zemine’nin sol kolu çalışmıyor. Rehin alındığında Ermeniler, babası Göyüş Dadaşov’u ve yaşlı büyükannesi Gonça İbadova’yı olay yerinde vurdular.
* Ağdam ilçesinden rehin alınan Keklik Hesenova’ya Ermeni amirleri işkence yaptı ve 16 dişini pense ile çektiler.
* Ağdam bölgesinin işgali sırasında Ermeniler tarafından rehin alınan Şirinova Şarkiyya Rza qızının 8 altın dişi pense ile çekildi. Altı ay boyunca sürekli işkenceye maruz kaldı.
* Gubadlı bölgesinin işgali sırasında Hankendi askeri birliğinde 65 yaşındaki Mammadova Biniş Rasul kızı ve 69 yaşındaki İsmayilova Sara Miriş kızı rehin alınarak gözaltına alındı. Burada gündüzleri ağır fiziksel işlerde çalıştırılıyor, geceleri ise özel bir gaddarlıkla dövülüyorlardı. Kendileriyle birlikte gözaltına alınan Şahsenem ve Aslı isimli kadınlar, bu kadar ağır işkencelere dayanamayarak esaret altında öldüler.
* Ağdam bölgesinin eski sakini Vladimir İvanoviç Şevelyov, 1994 yılında Ağdam bölgesinin işgali sırasında Ermeni esaretinde aşırı işkenceye maruz kalan Rus uyruklu Vladimir Ivanovich Şevelyov, 89 yaşındaki annesi Vera Davydovna ve yaşlı ablası Svetlana Ivanovna, 58 yaşındaki hasta kardeşi Anatoly İvanoviç’in de Ermeniler tarafından vahşice öldürüldüğünü sonra yakıldığını, Ağdam kanalının yakınında sayısız kadın ve çocuk cesedi gördüğünü söylüyor. Ayrıca Vladimir Şevelyov, Ağdam bölgesinin işgali sırasında Ermenilerin oradaki akıl hastanesinde iki hasta kadın da dahil olmak üzere 7 akıl hastasını rehin aldıklarını ifade ediyor. Biri serbest bırakıldı, biri dövülerek öldürüldü, diğerlerinin akıbeti hakkında bilgi yok.
* 1930 doğumlu Ağdam yöresi sakini Abbasov Ali Resul, Ermeniler tarafından rehin alınırken düzenli olarak dövüldü, cesedi sigarayla yakıldı. Gördüğü zihinsel ve fiziksel işkenceden kurtulamayan Eli Abbasov, Ermeni esaretinden serbest bırakılmasından bir süre sonra öldü.
* Ermeni askerleri, Fuzuli mahallesinden rehin aldıkları Agayev Mürvet Fatiş oğlunu dövdü, kulağını kesti, ellerini arkasından tel ile bağladı, ağaca astı ve ayaklarının altında ateş yaktı.
* Savaş esirleri – Daşdemirov Novruz Muhammed oğlu ve Garayev Namig Cavanşir oğlu, sürekli dayak, vücutlarına ısıtılmış nesnelerle dayak ve başlarına çivi çakmaları sonucu akıl hastalığı noktasına getirildi.
* Savaş esiri Mürşüdov Sedreddin Aslanoğlu, dövüldükten sonra kırık camları yutmak zorunda kaldı.
* Memmedov Abdülazim Mecnun’un yaralı halde yakalanan oğlu lastik copla dövüldü, damarlarına benzin enjekte edildi, yaralarındaki sargılar yırtıldı ve eğitimli köpek üzerine serbest bırakıldı.
* Memmedov Mayil Mehemmedeli oğlu, damarlarına mazot enjekte edilerek göğsü ısıtılmış haçla damgalandı.
* Savaş esiri Hüseynov Cavid Ağa’nın vahşice dayak yemesi sonucu çenesi ve kaburgaları kırıldı. Ermeniler, Cavid’in koluna bir demir parçası vurarak yaranın üzerine asit döktüler.
* Yedi aylık bebek İlyasov’un annesi Afet Mirzeyeva ve dedesi Aslan Mirzeyev Ermeniler tarafından vahşice vuruldu. Babek’in sağ gözü şarapnel tarafından yaralandı, ancak buna rağmen, Ermeniler onu Kelbecer ilçesinden rehin alınan diğer köylülerle birlikte ancak dört ay sonra ve tedavi görmeden geri verdiler. Babek’in şu anda bir gözü kör.
Bütün bunlar Ermenilerin her alanda ne kadar vandal, zalim ve terörist olduğunu bir kez daha göstermektedir. Elbette Ermenistan ve destek güçlerinin politikasına rağmen Azerbaycan halkı ve Şanlı Ordumuz tüm şehitlerimizin kanını alacaktır. Bugün Başkomutan önderliğinde yiğit ve şanlı ordumuz bu kısası alıyor ve almaya da devam edecektir.
Saldırgan Ermenistan’ın işgal sırasında yakalanan sivil halka karşı terörü
Ermeniler, büyük güçlerin ve bölgesel güçlerin desteğiyle Azerbaycanlılara karşı her zaman terör, saldırganlık ve etnik temizlik politikası yürütmüşlerdir ve bu politika günümüzde de devam etmektedir.
Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ ihtilafının 30 yılı boyunca 1993 yılında kurulan Mahkumlar, Kayıp ve Rehine Vatandaşlar Devlet Komisyonu’nda toplanan materyallerin analizi, Ermenistan Cumhuriyeti’nin 1949 tarihli Cenevre Sözleşmesini ihlal ettiğini gösteriyor. Savaş Mağdurlarının Korunmasına Dair”. Sözleşme ve ek protokollerinin, Lahey Sözleşmesi ve protokollerinin gereklerinin ağır ihlaliyle, Azerbaycan vatandaşlarına karşı kasıtlı olarak saldırgan ve soykırımcı bir politika uygulamaktadır. Barışçıl nüfusun esaret sırasında yaşadıkları bölgelerden toplu olarak sürülmesi, yerleşim alanlarının, tarihi eserlerin, antik mezarlıkların tahrip edilmesi, insanların toplu olarak katledilmesi, rehin alınması, dayanılmaz işkencelere maruz bırakılması, anlattıklarımızdan açıktır. , haysiyetlerini ayaklar altına almak, şantaj yapmak, korkutmak, ticaret nesnesi haline getirmek delildir.
1992 yılında Hocavend bölgesinin işgali sırasında Ermeni askerleri, Karadağlı köyünden Hankendi’ne kadar 118 kişiyi rehin alırken 33’ünü vurmuştur. Öldürülenler arasında 10-12 yaş arası çocuklar ve kadınlar da vardı.
Fuzuli bölgesinin işgali sırasında Horadiz yolu üzerinde rehin alınan 40 sivilden 29’u, Gorazilli köyünden 40’ı, Kelbecer ilçesine bağlı Başlıbel köyünden rehin alınan yaşlı, kadın ve çocuklardan 29’u rehin alındı. Kelbecer Mahallesi’nde olay yerinde hayatını kaybetti, cesetlere karşı ahlaksızlık ve vandalizm yapıldı” ‘Tünel’ olarak adlandırılan yerde vurulan siviller, bir kamyonun üzerine yığılarak, otomobille birlikte yanarak yolunu kaybetti. Bu masum soykırımın kurbanlarının çoğu kadın ve çocuklardı.
25-26 Şubat 1992 gecesi, Ermeni silahlı kuvvetleri, 4. Ordu’nun 23. Tümeninin bir parçası olan 366. motorlu tüfek alayının 10 tankını, 16 zırhlı personel taşıyıcısını, 9 PDM’yi (piyade savaş aracı) ele geçirdi. Hankendi’de bulunan eski SSCB, Hocalı’yı 180 askeri uzman ve önemli insan gücü ile kuşattı. Ermeniler en modern silahlarla şehre saldırdılar ve Hocalı’yı yerle bir ettiler. Hocalı’nın işgali sırasında Ermeni ve Rus askerleri tarafından öldürülen 613 Hocalı sakininden 63’ünün küçük çocuklar, 106’sının ise farklı yaşlardaki kadın olduğu “Hocalı’nın İşgaline İlişkin Araştırma Materyalleri”nden öğrenilmektedir. 8 aile tamamen yok edildi. 76’sı çocuk olmak üzere 487 kişi engelliydi. Halihazırda (01.10.2016 tarihi itibariyle bilgiler) Hocalı’da kayıp olarak 186 kişi (31’i çocuk – 11 kız, 59’u kadın, 33’ü yaşlı (20 kadın)) aranıyor. Kayıp 186 kişiden 95’inin Ermeniler tarafından yakalanıp rehin alındığına dair tanık ifadeleri var. 95 kişiden 12’si çocuk (2 kız), 23’ü kadın, 11’i (7 kadın) yaşlı bulunmaktadır. Yürütülen operasyon soruşturması sırasında, 366. alayın Ermeni subayı Binbaşı Oganyan Seyran Muşegoviç’in (şu anda Ermenistan Cumhuriyeti Savunma Bakanı) komutasındaki 366. Yevgeni Nabokixi komutasındaki 3. tabur kurmay başkanı 1. Çitçyan Valery Isayeviç ve alayda görev yapan 50’den fazla Ermeni subay ve teğmen katıldı. Olaydan sonra elde edilen bazı cesetlerin dış muayenesi, adli tıp uzmanlarının görüşleri, kuşatmadan kurtulmayı ve rehinelerden kaçmayı başaran sakinlerin ifadeleri ve diğer delillere göre Ermenilersivillere karşı akıl almaz işkenceler yapdı.
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin tutuklu ve rehinelerle ilgili aldığı tedbirler
Merkezi Bakü’de bulunan Azerbaycan Kızılayı, gönüllü yardım ve hizmetler sağlayan ve devlet yasalarına tabi olan, kar amacı gütmeyen bir kuruluştur. Görevleri “Azerbaycan Kızılayı’nın gücünü ve insanlığı bir araya getirerek savunmasız insanlara hizmet etmektir.” Azerbaycan Kızılay Cemiyeti, 10 Mart 1920’de dönemin Savunma Bakan Yardımcısı Korgeneral Eliağa Şıhlınski ve Feteli Xan Xoyski’nin girişimleriyle kuruldu. 1923’ten 1991’e kadar Azerbaycan Kızılayı Derneği, eski SSCB’nin Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Birliği bünyesinde faaliyet göstermiştir. Mart 1992’de Azerbaycan Kızılay Derneği’nin talebi üzerine Azerbaycan’da Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin bir temsilciliği açıldı ve Mayıs 1993’te Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu’nun bir temsilciliği açıldı. 26 Kasım 1994 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi’nin kararı ile Azerbaycan Kızılayı, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay bünyesinde bu alanda faaliyet gösteren tek resmi insani yardım kuruluşu olarak cumhuriyetimizde onaylanmıştır. Hareket ve 1 Kasım 1995’te Uluslararası Azerbaycan Kızılayı Derneği, Kızılhaç Komitesi tarafından resmen tanındı. Aynı yılın 26 Kasım’ında Azerbaycan Kızılayı Derneği, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu’nun daimi, eşit, tam üyesi seçildi. Ayrıca Azerbaycan Kızılayı Derneği, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu Yönetim Konseyi’nde Acil Duruma Hazırlık ve Yardım Komisyonu üyeliğine seçilmiş, Azerbaycan Kızılayı Derneği de çalışma kapsamında eşbaşkanlık yapmıştır. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu’nun Kiev ve Berlin konferansları grubu. 31 Ocak 2004’te Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, “Azerbaycan Kızılayı için devlet desteğinin artırılmasına ilişkin” bir kararnameyi imzaladı. Ayrıca, Azerbaycan Cumhuriyeti Esir ve Kayıp Vatandaşlar Devlet Komisyonunun ana hedefleri şunlardır: Ermenistan’ın Azerbaycan Cumhuriyeti’ne yönelik saldırganlığı sonucunda yakalanan ve rehinelerin ülkelerine geri gönderilmesi, kayıp kişilerin aranması ile ilgili tedbirler hazırlamak ve bunların uygulanmasına öncülük eder; esirleri ve rehineleri iade etmek, kayıp vatandaşları aramak amacıyla ilgili devlet kurumlarının, kamu ve uluslararası kuruluşların faaliyetlerini koordine eder; Azerbaycan Cumhuriyeti’nin yakalanan ve kayıp, rehin alınan vatandaşları hakkında bilgi toplar, bu bilgilerin kayıt altına alınması ve sistemleştirilmesi için uygun bir bilgi bankasının oluşturulmasını sağlar; Azerbaycan Cumhuriyeti’nin yakalanan ve kayıp, rehin alan vatandaşlarının durumu hakkında bilgi, özet referanslar ve ilgili öneriler hazırlar; Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarının esaret altındaki haklarının korunmasını sağlamak için önlemler alır; mahkumlar ve kayıp kişiler, rehineler ile ilgili olarak diğer devletlerin temsilcileriyle düzenli temasta bulunur, gerekirse resmi toplantılar yapar; Cenevre Sözleşmelerinin gereklerinin ihlal edildiği durumlarda, bu sözleşmelerle belirlenen usuller çerçevesinde soruşturma başlatır; Uluslararası Kızılhaç Komitesi, insani meselelerle uğraşan diğer uluslararası kuruluşlar ve bu alanda faaliyet gösteren kişilerle, yakalanan ve kayıp kişiler, rehineler ile ilgili sorunlarla ilgili olarak işbirliği yapar; tutsak ve rehinelerden serbest bırakılan ve Anavatan’a geri dönen kişilerin sağlık ve sosyal rehabilitasyonunun restorasyonu için önlemler alır; yakalanan ve kayıp vatandaşlar, rehineler ile ilgili mektup, dilekçe ve itirazların değerlendirilmesini sağlar; Ermenistan Cumhuriyeti’nin Azerbaycan halkına karşı yürüttüğü soykırım ve etnik temizlik politikasını yansıtan hukuki-tarihi belgelerin yanı sıra mahkumlar, kayıp kişiler, rehinelerle ilgili materyalleri dünya toplumuna ulaştırmak için önlemler alır; Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarında askeri saldırı sonucu yakalanan veya diğer gerekçelerle gözaltına alınan karşı tarafa mensup kişileri kaydeder, filtrasyon istasyonunda tutulmalarını organize eder ve gözaltı kurallarının Cenevre gerekliliklerine uygunluğunu denetler. Sözleşmeler; Komisyon faaliyetlerini şeffaflık esasına göre oluşturmakta, yakalanan ve kayıp, rehin alınan vatandaşlarla ilgili olarak alınan tedbirler hakkında kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirmektedir; Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Komisyona verilen diğer görevleri yerine getirir.
Birinci Karabağ savaşında Ermenilerin insanlık dışı eylemleri
Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ ihtilafı sonucunda kayıp, rehine ve serbest bırakılan kişilere ilişkin istatistiki veriler, Devlet Komisyonu tarafından kaydedilen kayıp şahısların – 3.890 kişi) askeri personel – 3.171 kişi, sivil – 719 kişi (71 çocuk) olduğunu belirtmektedir, 267 kadın, 326 yaşlı), erkekler – 3623 kişi, kadınlar – 267 kişi. Kayıtlı kayıplar arasında 872 kişi, askeri personel – 605 kişi, sivil – 267 kişi (29 çocuk, 98 kadın, 112 yaşlı), erkek – 774 kişi, kadın – 98 kişi var. 1.480 mahkum ve rehine, 378 askeri personel, 1.102 sivil (224 çocuk, 357 kadın, 225 yaşlı), 1.123 erkek ve 357 kadın vardı.
1988-2005 yıllarında 1368 Azerbaycan vatandaşı Ermeni esaretinden kurtarıldı. Bunların 169’u çocuk, 338’i kadın ve 286’sı yaşlıdır. Gerçekler ve belgeler, 4852 kayıp vatandaştan en az 783 kişinin (18 çocuk, 46 kadın, 69 yaşlı) Ermeniler tarafından yakalandığını veya rehin alındığını gösteriyor, ancak bu gerçekler Uluslararası Kızılhaç Komitesi de dahil olmak üzere uluslararası kuruluşlardan gizlendi. Bu kişilerin listesi Ermeni esaretinden dönen vatandaşlarımızın tanık ifadelerine ve diğer kaynaklara dayanılarak oluşturulmuştur. Alman, Rus ve Gürcü insan hakları savunucularından oluşan Uluslararası Çalışma Grubu, esirlerin ve rehinelerin serbest bırakılması, kayıp kişilerin aranması ve ICRC, bu kişilerden bazılarının gerçekten yakalandığını ve sonraki akıbetleriyle ilgili bilgilerin gizlendiğini teyit ediyor.
Rehinelere yapılan muamele ve hangi kanunların uluslararası hukuka yansıdığı
12 Ağustos 1949 tarihli “Savaş Zamanında Sivillerin Korunmasına Dair Cenevre Sözleşmesi” (11 Karardan oluşan 1949 Cenevre Diplomatik Konferansı Kararları), 13 maddeden oluşan Tıbbi Yardım ve Güvenlik Bölgeleri Taslak Anlaşması ( Ek I), 8 maddeden oluşan Toplu Yardım Yönetmeliği Taslakları (Ek II), 12 Ağustos 1949 tarihli Cenevre Sözleşmeleri ve bunların ek protokolleri (Ek I. Ek Tıbbi Yardım Alanları ve Yerlerine İlişkin Taslak Anlaşma) ve Ek Protokoller I ve II 1977’de kabul edilen, 12 Ağustos 1949 tarihli Savaş Esirlerinin Muamelesine İlişkin Cenevre Sözleşmesi (Ek I. Savaş Esirlerinin Yaralı ve Hastalarının Doğrudan Ülkelerine Geri Gönderilmesi ve Tarafsız Ülkelere Yerleştirilmeye İlişkin Model Sözleşme (bkz. Madde 110), Ek II. Yönetmelikler Ortak Tıp Komisyonları hakkında (Bkz. Madde 112), Ek III. Toplu yardım kuralları (bkz. madde 73), 14 Mayıs 1954’te Lahey’de kabul edilen Silahlı Çatışma Durumunda Kültür Varlıklarının Korunmasına İlişkin Sözleşme ve Silahlı Çatışma Durumunda Kültürel Varlıkların Korunmasına ilişkin 1954 tarihli Ek Protokoller Lahey Sözleşmesi, “Arkeolojik Mirasın Korunmasına Dair 1992 Avrupa Sözleşmesi” ve “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair 1972 UNESCO Sözleşmesi”, BM Genel Kurulu No. 1803 (XVII) 14 Aralık 1962 deklarasyonu ve. Birinci Karabağ Savaşı sırasında Ermeni askeri-politik liderliğinin, tarihi coğrafyamızda milli ve manevi değerlerimize, tarihi eserlerimize, camilerimize ve sivil nüfusa karşı uluslararası düzeyde alınan karar ve protokollerin gereklerine aykırı davrandığı belgeleri kabul edildi. Şanlı ordumuzun özgürleştirdiği topraklara baktığımızda uluslararası hukuka ve insanlığa karşı politikalarına bir kez daha tanık oluyoruz. Bir takım devletlerin, uluslararası ve bölgesel kuruluşların “Uluslararası İnsancıl Hukukta Tarafsızlık” ilkesine uymaması büyük bir talihsizliktir.
Bildiğiniz gibi Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan dışişleri bakanlarının 10 Ekim’de Rusya’nın başkenti Moskova’da yaptıkları üçlü toplantı sonucunda Rusya Federasyonu, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Dışişleri Bakanlarının yaptığı açıklama Ermenistan Cumhuriyetinde kabul edildi, ancak Ermenistan’ın askeri ve siyasi liderliği kaba ve acımasızca ateşkesi ihlal etti. 10 Ekim 2020 tarihinde, saat 12.00’den itibaren, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin arabuluculuğunda ve onun hükümlerine göre, savaş esirlerinin ve diğer gözaltındaki kişilerin ve ölülerin cesetlerinin değişimi için bir ateşkes ilan edildi. Bu anlaşmanın ilk paragrafı, insani amaçlarla ateşkes ilan edilmesini, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin arabuluculuğunu ve kriterlerine uygun olarak, savaş esirlerinin ve diğer gözaltına alınan kişilerin ve ölülerin cesetlerinin değiştirilmesini öngörmektedir.
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi, dünya çapında yaklaşık 97 milyon gönüllü, üye ve personeli içeren ve insan yaşamını ve sağlığını korumak ve insanları hastalıklardan hafifletmek ve korumak amacıyla oluşturulmuş uluslararası bir insani yardım hareketidir. Hareket, yasal olarak birbirinden bağımsız, ancak ortak temel ilkeler, hedefler, semboller, tüzükler ve yönetim organları tarafından birleştirilen çeşitli farklı kuruluşlardan oluşur:
Uluslararası Kızılhaç Komitesi, 1863 yılında Henri Dunant ve Gustav Moynier tarafından İsviçre’nin Cenevre kentinde özel bir yardım kuruluşu olarak kuruldu. Örgütün 25 üye komitesi, uluslararası insancıl hukuka uygun olarak uluslararası ve iç silahlı çatışma mağdurlarının hayatlarını ve onurlarını korumak için özel bir hakka sahiptir. Örgüte üç kez (1917, 1944, 1963) Nobel Barış Ödülü verildi. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu 1919’da kuruldu ve şu anda hareket içindeki 190 Ulusal Kızılhaç ve Kızılay Derneği’nin faaliyetlerini koordine ediyor. Bu federasyon, ulusal toplulukları uluslararası düzeyde destekler. Uluslararası Federasyonlar Sekreterliği, İsviçre’nin Cenevre kentinde bulunmaktadır.
Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik askeri saldırısıyla bağlantılı olarak, ICRC 1992’den beri ülkemizde faaliyet göstermektedir.
